Haribhakta Katuwal
सूर्यमुखी / हरिभक्त कटुवाल
उसको नाउँ त रमा हो, तर म उसलाई सूर्यमुखी भनेर नै बोलाउँथेँ । हाम्रो पहिलो भेटा एउटा नाट्यशालामा भएको थियो र छुटानाम पनि नाट्यशालाबाट नै । अचेल सूर्यमुखी मलाई देखेर पनि देख्दिन, चिनेर पनि चिन्दिन । तर मभित्र भने रही-रही एउटा सूर्यमुखी फक्रिन्छ-ओइलिन्छ-झर्छ, फक्रिन्छ-ओइलिन्छ-झर्छ । कहिलेकाहीँ यस्तो लाग्छ, बाटामा गइरहेकी सूर्यमुखीका दुवै पाखुरा समातेर भनूँ - 'सूर्यमुखी, तँ अझै मेरो हृदयको गमलामा ताजै छेस् । नमार् आफ्नो प्रतिभालाई !'
यो जिन्दगी खै के जिन्दगी/ देवव्रत घिमिरे
यो जिन्दगी खै के जिन्दगी कवि हरिभक्त कटुवालको रोमान्टिक भावधारामा रचित एउटा युद्धविरोधी कविता हो। यो कविताको भावभूमि दोस्रो विश्वयुद्धले मानव जीवनमा पारेको त्राशपूर्ण वातावरण हो। अर्थात्, दोस्रो विश्वयुद्ध तथा एटम बमले विश्व मानव समाजमा ल्याएको त्रास तथा जीवनको अनित्यता औ निस्सार बचाइँ बारे कविले यस कवितामा कलात्मक अभिव्यक्ति दिएका छन्। यस कविताले तत्कालीन विश्वसन्दर्भलाई अँगाल्न पुगेको देखिन्छ।
उनलाई पीर परेको बेलामा/ हरिभक्त कटुवाल
आँसुले मेरो कसैको पीर पखाल्न सक्दो हो
म रुने थिएँ - आँसुकै एउटा सागर जम्दो हो ।
मलाई लाग्छ त्यो पीर तिम्रो छातीमा म लिऊँ,
सृष्टिको बीच फुलेको फूल अोइलिन नदिऊँ ।
सके त तिमी रोएको बेला म पनि रोइदिन्थेँ
छातीको तिम्रो परेको घाउ आँसुले धोइदिन्थेँ
सृष्टिको बीच फुलेकी तिमी मायालु जुहार,
सम्हार बिना अोइलेछ तिम्रो हँसिलो मुहार ।
(छात्र प्रभा, वाराणसी वर्ष ६ अंक ४-२०२२)
न सम्झुँ भन्छु तिमीलाई/ हरिभक्त कटुवाल
न सम्झुँ भन्छु तिमीलाई
नसम्झी बस्न के सक्थें ?
नहेरूँ भन्छु तिमीलाई
नहेरी बस्न के सक्थें ?
कि तिम्रो सम्झना उस्तो
कि मेरो छाती नै उस्तो
कहालिन्छ जव छाती
नधाई बस्न के सक्थें ?
खिइने छैन यो सृिष्ट
दुइ आँखाले हेर्दैमा
फुलेको सृिष्टको फूल
नसुँघी बस्न के सक्थें ?
छ तिम्रो सम्झना मीठो
कमलो छाती छ मेरो
जसै चस्कन्छ यो छाती
नरोई बस्न के सक्थें ?
जति सम्झ्यो उति मीठो
जता हेर्यो उतै सुन्दर
यो सुन्दर सृिष्टको गीत
नगाई बस्न के सक्थें ?