-श्यामल
समयसँगसँगै थिचिदै गएका सपना
सानासाना आँखामा देखिने इन्द्रेणी
समय सँगसँगै अगोचर हुँदै गएका
कपासका भुवाहरूबाट धागो बनाउँदाबनाउँदै
चिसोले कठ्याङ्गि्रएका मानिसहरू
कतै कोही पनि शोकाप्त छैन
काली घर्तिनीको देहावसानमा ।
अखबारहरूमा कहिल्यै नपढिएको अनुहार
राजभक्तिगानलाई महिमामण्डित बनाउन
जनताको उर्लँदो भेल देखाउने
टेलिभिजनको पर्दामा
कहिल्यै नहेरिएको अनुहार
मेरो सपना खोसेर राखिएको छ
थिम्पूको अँध्यारो जेलमा
सर, म त्यसै फर्कनेछैनँ भुटान ।
म सम्झन्छु आफू रोएको बाल्यकाल
तर जति म रोएँ
मेरो सात क्लासको किताब
च्यातिएको दिन रोएँ
खोलाहरुमा बग्नै छोडयो कञ्चन पानी
रगतको बेगवान् नदीमाथि हल्लिदै छ
झोलुङ्गे पुल
भन्छन् योद्धाअरुले डामेका ढाडहरु
अब के—के हुने हो ।
कोचिएको छ खचाखच दिमागमा
बदलाको भूत
भीडका आँखाहरू सहन सक्दैन
ऊ एक्लो छ ।
ऊ एक्लो छ
र उसलाई कुनै कुरामा विश्वास छैन
उसलाइ विश्वास छैन आफ्नी धर्मपत्नीमाथि
र विश्वास छैन आफ्नो सम्बन्धमाथि
इतिहासले आफ्ना पानाहरूमा
पढ्छ अहोरात्र पलेँटी कसेर पुरानो लिउमाथि
र खोतल्छ टिपोटहरू
घोरिएर पढ्छ भोजपत्र, ताम्रपत्र र शिलापत्रका उतार
वा स्वस्थानी व्रतकथाको माइक्रो फिल्म
केही टिप्छ, केही न केही टिप्नैपर्ने भएकाले
चिनी–पानी खुवाएर
गाउँको हालखबर सुनायो
बसिर मुसलमानले ।
रोहिणी खोलाले घेरेको छ गाउँ
र भयभीत छ वर्षा–आतङ्कबाट
गाडाको बगरको गिटी टिपेर लादिरहेका
काली कन्याहरूका आँखामा
देख्न सकिन्छ अनौठो तेज
तातो हावाको झाँकाले
फरफराउँछ
पराजित मुलुकको झन्डाजस्तो
दसनीको लेहङ्गा ।
धेरै चोट सहिसक्यो
धेरै रगत बगाइसक्यो
धेरै बलात्कार खपिसक्यो
जमिन्दारको बाँझो खेतमा
धेरै कुलो लगाइसक्यो
चमेराहरू झुन्डिइराखुन् रूखका हाँगाहरूमा
आकाशलाई पाताल र पाताललाई आकाश बनाइरहुन्
ढोईलाई लगाएर अघि–अघि
अभयारण्यमा लम्किरहोस् मत्त हात्ती
बघिनीहरू घुमफिर गरून् आफ्नो प्रिय जङ्गलमा
ध्यानमुद्रामा
जसले देख्न सक्छ
बलात्कारको सपना
र मन्दिरको देवतासामु उभिएर
जसले वर माग्न सक्छ
आफ्नो दीर्घायुको
जसलाई थाहा छ—कतै छैन ईश्वर
तर जसले किरिया खान्छ
ईश्वरका नाममा सयौं पटक