नेपाली

रचना
पूर्णाङ्क: १२८ 

यस अंकका सर्जक: 
मदन रेग्मी, राजव, निर्मोही व्यास, नवराज कार्की, विश्वनाथ भट्टराई, अनुपमा करारा, कणाद महर्षि, त्रिपुरा पौडेल, कृष्ण बजगाईँ, गोपीकृष्ण ढुंगाना, दिनेश घोडासैनी, मनु ब्राजाकी, मदन कार्की, रामभरोस कपाडि 'भ्रमर', टंक बहादुर आलेमगर, मधुसूदन प्रसाद घिमिरे, रामहरि पौड्याल, घिमिरे 'मैदेली', सृजन लम्साल, दामोदर पुडासैनी 'किशोर', युवराज मैनाली, लीलाराज दाहाल, विष्णु गौतम, रमेश गोर्खाली, आत्माराम खरेल, अमृत ढकाल निर्जन, ठाकुर शर्मा भण्डारी, सूर्य सुवेदी, राजकुमार पण्डित क्षेत्री, अरुण नदी, चिरञ्जीवी नेपाल, शिव रेग्मी, शशि शाह तथा रोचक घिमिरे ।

भिरेर नित्य साथमा बजाइहिँड्छ गीत क्वै,
लिएर सेट हातमा लगाइहिँड्छ प्रीत क्वै
लगेर नित्य कानमा हलो जुवा त नार्छ क्वैक
हजुर् हजुर् हवस् भनी घुमेर बात मार्छ क्वै ।

यता गयो मुवायलै उता छ मान एसको
गरीब होस् तथा धनी यही छ सान देशको
छ क्लासमा मुवायलै छ जाँचमा मुबायल
लिएर नोट हातमा सफल हुने मुबायल ।

रचना

पूर्णाङ्क १२७

यस अंकका सर्जक: 
लीलाराज दाहाल, पुन्य कार्की, रामकृष्ण आचार्य, गोविन्द गिरी प्रेरणा, तेजप्रकाश श्रेष्ठ, कृष्णप्रसाद आचार्य, भीम दाहाल, मनु ब्राजाकी, पीताम्बर पीयूष, डा विश्वदीप अधिकारी, मनोज भिक्षुक, सोझो गाउँले, प्रकाशमणि दाहाल, सीताराम उप्रेती, उपेन्द्र सुवेदी, शशि शाह तथा रोचक घिमिरे ।

झरेको पात झैँ भयो उजाड मेरो जिन्दगी
निभेको दीप झैँ भयो उदास मेरो जिन्दगी

मैले थाहा पाएसम्म सात साल पहिले नेपालका शहरी क्षेत्रमा हिन्दी गीतको बोलवाला थियो । धार्मिक समारोहमा पनि हिन्दी भजन गाउने चलन थियो । स्कूलको प्राङ्गणमा हिन्दी प्रार्थना गरेर मैले एसएलसी पास गरेको हुँ । धरानमा पहाडबाट र्झर्ने ढाक्रेहरूले लोकगीत गाउँथे । मास्टर मित्रसेनका केही गीत मैले त्यतिबेलै सुनेको थिएँ । तर त्यस्ता गीतलाई सम्भ्रान्त शहरियाहरूले हल्का रूपमा लिने गर्थे । सात सालमा प्रजातन्त्र रेडियोबाट रानुदेवीका गीत सुन्न पाइयो । सेतुराम, मेल्वादेवी, उस्ताद साहिँला, मिस प्रभाका गीत धेरैपछि काठमाडौँमा सुनेको हुँ । धर्मराज थापाले ठाउँठाउँमा गाएर लोकगीतको लहर ल्याएपछि नै शहरिया समाजमा लोकशैलीका गीतले प्रतिष्ठा पाउन थालेका हुन् ।

खाली निधार हातले छामे काम गर्दागर्दै
कति साल टिको छुट्यो डलर भर्दाभर्दै

मेरी दिदी मेरी बैनी सम्झिएकी छ्यौ कि ?
झझल्कोमा कोही देखे लाग्छ तिमी हौ कि ?

१
रंगेलीपाटनमा मानिसहरूको विचित्रको जमघट थियो । गाउँ गाउवाट राता झण्डा बोकेको गाउँलेहरू जिन्दावाद र मुर्दावादको नारा घन्काउदै भेलामा आई पुगेका थिए । भतभति पोल्ने घाममा पसिनाले चिप्लिकै भिजेका गाउँलेहरू ठेलम ठेल गर्दै सभामा वसेका थिए । घरदेखि एक घण्टा पैदल हिडेर दीनवन्धु शर्मा श्रीमति लिएर नेताहरूको भाषण सुन्न मानिसहरूको घुच्ची सहदै सभामा आइपुगे ।

म पनि द्यौता मान्छु जोगी
म पनि द्यौता मन्छु;
तर तिम्रो र मेरो द्यौतामा
आकास र पृथ्वीको भिन्नता छ ।
तिमी उसलाई आँखा चिँम्लदा
अमूर्त चिन्तनको बादलामा देख्छौ
म उसलाई आँखा उघार्दा
प्रत्येक मानिसको प्रिय दर्शनमा देख्छु
अवश्य मेरा तीन अरब द्यौतामा
अस्पष्ट्ता छ, धमिलोपन छ विकार छ
म त्यही हटाउन कविता लेख्छु
अझ कविता दर्शन देऊ भन्छु
देवत्व नै कवितालङ्कार मान्छु
सत्यता भाव, शिवत्व ध्वनी
भीनस को प्रतिमा जस्तै नङ्गो
यथार्थता रससौन्दर्य ।

१.
मखमल कोमल घाँस फुलेका
गिरिको रसिलो सुन्दर काख
पातहरूको हरियो छतमा
चिरबिर छिरबिर चिडिया लाख ।
निर्मल गाढा नीर गगनका
टुकडाहरू छन् बुट्टादार
पश्चिम लाली, पूर्व छ जाली
बादल-पर्दा चित्राकार ।
एक अकेली, नयन-उज्याली,
बदन हँसिली, गाला लाल,
हलुका घुँघर घना मनमोहन
चुम्वित, सरस, सुभाल ।