Ghazal

के भो के भो हिजोसम्म जिल्ल परे मान्छे
छैन गीत छैन साज जिल्ल परे मान्छे

बन्छौ हामी ढुकुरझैं कैले परेवाझैं
उतिखेरै बन्छौ बाज जिल्ल परे मान्छे

झुक्किएर आइएछ शब्द सन्सारमा

खोलापारी 'हुइयाँ' गर्दै स्याल करायो
त्यो सुनेर मुनी पाठो निकै डरायो ।

बाजी जित्न घसि्रएर हिँड्यो कछुवा
छिटो छिटो दगुर्दै छ हेर खरायो ।

सिङमाथि सिङ् हुने जन्तु कुन हो

गुन गरी फर्किजाने तिम्रो हात रै'छ,
फुलेपछि झरिजाने पारिजात रै'छ ।

हाँसीहाँसी लोभ्याउने जिन्दगी यो हाम्रो,
काँढामाथि सजिएको फूलपात रै'छ ।

सूर्य रिसाएर हिँड्नेहरूलाई,
माया गरी फकाउने कालो रात रै'छ ।

छुटे इष्टमित्र सबै छुटे साथी-सङ्गी,
एक्लो छैन किनभने बाटो साथ रै'छ ।

बेनामी नै लेखिएछ यति धेरै चिठी,
मेचमाथि जिन्दगीको खातैखात रै'छ ।

तिर्थव्रत गर्दागर्दा बिर्सिएछौं 'मनु',
मदिराझैं पञ्चामृतको कडा मात रै'छ ।

म त खुशामद गर्दिन साथी किन गर्नु कसलाई गर्नु
केको आशमा दीनहीन भई याचक जस्तो छुद्र हुनु ।

राम सिद्धियो श्याम सिद्दियो यो कोही जब जीवित छैन
जानु छ एकदिन निश्चित नबुझी क्षण क्षण किन जिउँदै मर्नु ।

जे पनि जन्ताकै लागि नै गरियाको भनियो
जन्ताको सूचीमा चैँ खै कोको परियो

नौलो बाली नयाँ धान गफ्फा चुटियो
मौसम बित्दा नि हलो अड्काकै देखियो

यता लड्दै उता ढल्दै जिन्दगी लत्रियो

बगाएर तिम्रो खातिर आँसुहरू खून जस्तो
बल्झिएर सबै मुटु ओइलिएको जून जस्तो

धेरै भयो हाँस्न छोडे गोरेटोका चापहरू
होइन होइन जीवन पनि कस्तो बिना नून जस्तो

उदास उदास गल्लीहरू चौबाटोमा कति कुर्नु

जब पुनमको चुरा खस्यो
मेरो मनको चुचुरा खस्यो ।

फूलको धारले नै रेट्न थालेपछि
उनको मनको छुरा खस्यो ।

पोको पारेर राखेको ठाउँबाट
आज अचानक कुरा खस्यो ।

सपनाको चखेवा खेलाउँदै थिएँ

रुन्चे हाँसो हाँस्दै आयो बूढो नव वर्ष
सधैँ रुनेलाई कुनै बिस्मात न हर्ष

घाउजस्तै फुल्न थाले वसन्तमा फूल
मखमली पात पनि सिस्नोको स्पर्श

विचारको शीतॠतु कठ्याङ्ग्रिँदै बित्यो
विवेकको खडेरीमा होला के विमर्श

दोबाटोमा झोक्राएर बसेकी छे आमा
मर्नु मार्नु सन्तानको भएछ आदर्श

संसार नै जिते पनि हार्न भनी आज
नेपालीले आफूसितै गर्दैछ सङ्घर्ष ।

॰[साभार: पलाँस]